Το ταξίδι μας σε αυτήν τη νέα και άγνωστη πορεία έχει προχωρήσει αρκετά, και η ανταπόκρισή σας έχει υπάρξει συγκινητική. Σας ευχαριστώ για όλα, και από την πλευρά μου υπόσχομαι ότι συνεχίζω να στέκομαι δίπλα στο ταξίδι σας αυτό. Έτσι, νομίζω ότι έχει φτάσει η ώρα για να συζητήσουμε ένα από τα πιο δύσκολα ζητήματα που αναδύεται με το γεγονός του χωρισμού: τον αποχωρισμό από τα παιδιά κάθε φορά που επιστρέφουν στον/στην πρώην σύντροφό σας.
Σας λέω με το χέρι στην καρδιά ότι συχνά αυτές οι στιγμές έχουν πολύ μεγάλο βαθμό δυσκολίας τόσο για τους γονείς, όσο και για τα παιδιά. Θεωρώντας ότι το να γνωρίζουμε κάποια πράγματα πάντα μας βοηθά, έχω να σας δώσω κάποιες πληροφορίες και μικρές συμβουλές για να “απλώσει” και να “μαλακώσει” αυτό το βάρος. Πάμε, λοιπόν:
Τόσο στα παιδιά όσο και στους ενήλικες μπορεί να εμφανίζονται έντονες συναισθηματικές αντιδράσεις με αφορμή τις μετακινήσεις ανάμεσα στα σπίτια των γονέων. Το πρώτο διάστημα της ζωής σας με τα νέα δεδομένα είναι το πιο δύσκολο, αλλά δεν χρειάζεται να καθορίσει όλα τα επόμενα χρόνια και να διαμορφώσει ακόμη πιο συγκρουσιακές σχέσεις. Προετοιμαστείτε μαθαίνοντας τι να περιμένετε, και θα δείτε ότι τα πράγματα θα βελτιώνονται όσο περνάει ο καιρός. Να θυμάστε πάντα ότι, είτε χωρίζετε τώρα, είτε έχετε χωρίσει εδώ και καιρό αλλά οι συγκρούσεις παραμένουν, ένας καλός οικογενειακός διαμεσολαβητής μπορεί να σας βοηθήσει να καταστρώσετε με τον/την πρώην σύντροφο ένα πλάνο γονεϊκότητας που περιλαμβάνει πολύ περισσότερα πράγματα από όσα καθορίζει ένα δικαστήριο ή ένα ιδιωτικό συμφωνητικό.
Τι να περιμένω όταν έρθει η ώρα να πάρει τα παιδιά ο/η πρώην σύντροφος:
– Τα μικρότερα παιδιά μπορεί να αγκιστρώνονται πάνω στον έναν γονέα, ή να κλαίνε, να γκρινιάζουν, ακόμη και να δημιουργούν έναν καυγά.
– Κάποια παιδιά μπορεί να παραπονιούνται και να λένε ότι δεν θέλουν να πάνε. Αυτό δεν σημαίνει άνευ άλλου ότι το παιδί περνά άσχημα με τον άλλον γονέα ή ότι δεν έχει την ανάγκη να πάει στο σπίτι του. Μπορείτε να μάθετε περισσότερα για αυτή τη συμπεριφορά του παιδιού σας στο άρθρο για το στρες.
Τα παιδιά μπορεί να αναστατώνονται από τη μεταφορά ανάμεσα στα σπίτια επειδή:
– Τους είναι πολύ δύσκολο να σας αφήνουν. Σας αγαπούν και δεν θέλουν να είναι μακριά σας.
– Ίσως νιώθουν ενοχές που θα φύγουν και θα περάσουν όμορφα με τον άλλον γονέα, γιατί ανησυχούν για το εάν θα είστε εσείς καλά.
Tip: Είναι πιθανό το παιδί να βιώνει πιο δύσκολα το να έρθει ο γονέας να το πάρει από το σπίτι, από ότι εάν το πήγαινε ο άλλος γονέας στο σπίτι που επισκέπτεται. Π.χ. το να πάει η μητέρα το παιδί στο σπίτι του πατέρα είναι διαφορετικό από το να πάει ο πατέρας να το πάρει από το σπίτι της μητέρας. Στη δεύτερη περίπτωση, το παιδί δεν ξέρει αν η μητέρα νιώθει οκ με το γεγονός ότι εκείνο φεύγει, ενώ ταυτόχρονα νιώθει την πίεση του χρόνου να ανταποκριθεί άμεσα και με χαρά στην παρουσία του πατέρα!
Εάν εμπλέκεται και τρίτο άτομο στις εναλλαγές αυτές, π.χ. babysitter, παππούς, γιαγιά, χρειάζεται να έχετε το νου σας για σημάδια στο παιδί που δείχνουν ότι οι αλλαγές αυτές είναι πολλές για εκείνο.
π.χ. Η μητέρα αφήνει το παιδί στο σπίτι με τη babysitter, από όπου το παραλαμβάνει ο παππούς, από το σπίτι του οποίου το παραλαμβάνει λίγες ώρες αργότερα ο πατέρας.
Πώς μπορώ να μειώσω το άγχος του παιδιού μου όταν πρόκειται να φύγει:
– Το ενθαρρύνω απαλά να πάει με τον άλλον γονέα. Μιλάω με χαλαρότητα και θετική διάθεση.
– Του θυμίζω όλα τα όμορφα πράγματα που έχει κάνει κατά το παρελθόν με τον άλλον γονέα.
ΔΕΝ λέω “θα μου λείψεις”. Το διαβεβαιώνω ότι θα είμαι μια χαρά, ώστε να μην αισθανθεί ενοχές.
ΔΕΝ βάζω τα παιδιά μου να κάνουν τον κατάσκοπο στη ζωή του/της πρώην μου, ή να μεταφέρουν ένα μήνυμα από εμένα στον άλλον γονέα.
ΔΕΝ παρεμβαίνω στον χρόνο που περνούν με τον άλλον γονέα, γιατί αυτό δημιουργεί αναστάτωση στα παιδιά.
Τι να κάνω όταν τα παιδιά μένουν μαζί μου:
– Συζητάμε από πριν όλα τα πράγματα που θα κάνουμε μαζί, ώστε να έχουμε κάτι για το οποίο όλοι ανυπομονούμε.
– Όταν τα πράγματα είναι δύσκολα οικονομικά – και συνήθως είναι μετά από έναν χωρισμό – μπορούμε να περάσουμε όμορφα πηγαίνοντας στο πάρκο ή στη θάλασσα.
– Φροντίζω να αισθάνονται το σπίτι μου σπίτι τους. Δημιουργώ έναν χώρο αποκλειστικά για εκείνα, όπου μπορούν να παίζουν και να έχουν τα πράγματά τους.
– Εξασφαλίζω ότι είμαι σε θέση να φροντίσω τα παιδιά μου όταν βρίσκονται μαζί μου, σε περίπτωση που κάτι στραβώσει.
-Εννοείται ότι μπορούν να επικοινωνούν με τον άλλον γονέα όσο είναι μαζί μου, είτε τηλεφωνικά είτε με γραπτό μήνυμα.
Διαχειρίζομαι τις συγκρούσεις:
– Φροντίζω να έχω μια σχετική ευελιξία και κατανόηση εάν ο άλλος γονέας καθυστερήσει για λόγους όπως π.χ. η κίνηση στους δρόμους.
– Εάν η επαφή με τον άλλον γονέα καταλήγει πάντα σε σύγκρουση, μπορείτε να ορίσετε ως μέρος συνάντησης το σπίτι ενός τρίτου, ουδέτερου προσώπου, ή ακόμη και να αφήνετε ή να παραλαμβάνετε τα παιδιά σας απευθείας από το σχολείο.
Κατανοώ γιατί τα παιδιά μου μπορεί να είναι ταραγμένα όταν επιστρέφουν στο σπίτι μου – δεν αφήνω το γεγονός να μου δημιουργήσει φόβο ή αμφιβολίες για τη σχέση μου μαζί τους:
– Ίσως είναι κουρασμένα και έχουν ταραχτεί επειδή έπρεπε να φύγουν από τον άλλον γονέα.
– Μπορεί να νιώθουν ενοχές που πέρασαν καλά χωρίς εσάς, ιδίως εάν σας βλέπουν στενοχωρημένο/-η όταν επιστρέφουν.
-Ίσως δυσκολεύονται να απαντήσουν στις ερωτήσεις σας για το πώς πέρασαν, και να μην ξέρουν τι να απαντήσουν χωρίς να σας πληγώσουν, ή να νιώσουν ότι προδίδουν έναν από τους δύο γονείς τους.
Στηρίζω τα παιδιά μου όταν επιστρέφουν:
– Κατανοώ ότι με κάθε αλλαγή, ίσως αισθάνονται έξω απ’ τα νερά τους, και κάνω παραπάνω προσπάθεια να τα φροντίσω με φαγητό, ήρεμο ύπνο, και εκφράσεις τρυφερότητας.
– Φροντίζω τον εαυτό μου όσο λείπουν τα παιδιά, ώστε να μπορώ να τα υποδεχτώ. Τρέφομαι σωστά, αθλούμαι, βλέπω φίλους. Περιορίζω την κατανάλωση αλκοόλ.
– Προσέχω τα λόγια μου για τον άλλον γονέα όταν τα παιδιά μπορεί να με ακούνε.
ΑΞΙΖΕΙ ΤΟΝ ΚΟΠΟ!
Σίγουρα έχει δυσκολίες, αλλά ο καλύτερος τρόπος να βοηθήσετε τα παιδιά σας να ξεπεράσουν τον χωρισμό, είναι να τα υποστηρίξετε ώστε να έχουν βαθιά σχέση και με τους δύο γονείς τους. Με τον καιρό και με τη δική σας υποστήριξη, η μετακίνηση από τον έναν γονέα στον άλλον θα εξομαλύνεται και σιγά σιγά θα γίνει ευκολότερη.
Κάποιες εξαιρέσεις:
- Για ένα παιδί μπορεί να είναι πολύ δύσκολο να ταξιδέψει μόνο του για να επισκεφθεί τον γονέα. Ανάλογα με την ηλικία και την ψυχοσυναισθηματική κατάσταση του παιδιού, ίσως είναι προτιμότερο να το συνοδεύει ένας ενήλικας, ή ακόμη και να ταξιδέψει ο γονέας για να το επισκεφθεί.
- Δεν είναι φυσιολογικό να δείχνει ένα παιδί σημάδια φόβου όταν πρόκειται να επισκεφθεί τον γονέα. Κάτι τέτοιο είναι πολύ σοβαρό και πρέπει να λαμβάνεται υπόψη. Συμβουλευθείτε οπωσδήποτε έναν ειδικό.
Τα αναφερόμενα σε αυτό το άρθρο αφορούν ζευγάρια που βρίσκονται στη διαδικασία χωρισμού/διαζυγίου, και τα οποία είναι ικανά και πρόθυμα να εργαστούν από κοινού για το συμφέρον των παιδιών τους. Δεν είναι πάντα εφικτή μια τέτοια δουλειά, ιδίως όταν υπάρχουν ζητήματα βίας, κακοποίησης, ή εξάρτησης από ναρκωτικά ή αλκοόλ. Η ασφάλεια τόσο των παιδιών όσο και η δική σας, είναι πρώτη προτεραιότητα. Αν ισχύει κάποια από τις παραπάνω περιπτώσεις, επικοινωνήστε με τους αρμόδιους φορείς και κοινωνικές υπηρεσίες.
Διαπιστευμένη Διαμεσολαβήτρια – Δικηγόρος
Ψυχοδραματίστρια συνεργάτιδα του ΨΥΚΑΠ
www.restorative.gr
FB: Restorative Διαμεσολάβηση – Ψυχόδραμα – Επανορθωτικοί Κύκλοι
