Ο οικογενειακός διαμεσολαβητής χρειάζεται να έχει τις απαραίτητες γνώσεις για να συνοδεύει τους γονείς απαντώντας στα ερωτήματα και τις αγωνίες τους με τρόπο εύληπτο, πρακτικό και ανθρώπινο.
Δεν υποκαθιστά άλλους καταρτισμένους επαγγελματίες, όπως π.χ. έναν ψυχοθεραπευτή, όμως είναι αναγκαίο να μην αιφνιδιάζεται όταν ανακύπτουν εντός της διαμεσολαβητικής διαδικασίας ζητήματα μη νομικής φύσης – και αυτό γιατί η διαμεσολάβηση ως διαδικασία δίνει χώρο να ακουστεί η φωνή των γονέων για κάθε ζήτημα που τους απασχολεί, ώστε να επιλυθεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
Υπάρχουν δύο όψεις αποτελεσματικής επικοινωνίας που χρειάζεται να αναπτυχθούν ανάμεσα στους γονείς μετά τον χωρισμό, ώστε η συγκρουσιακή φάση του διαζυγίου να μην παγιωθεί:
Η μία είναι να μπορείτε να αναδεικνύετε τα θέματα που σας απασχολούν με σεβασμό και χωρίς να κατηγορείτε τον άλλον γονέα.
Η άλλη, να καταφέρετε να ανταποκρίνεστε στα θέματα και τις ανησυχίες που αναδεικνύει η άλλη πλευρά, χωρίς να καταφεύγετε σε αμυντικότητα ή θυμό. Σιγά σιγά θα μάθετε να έρχεστε αντιμέτωποι με τα προβλήματα από κοινού, αντί να έρχεστε αντιμέτωποι ο ένας με τον άλλον επειδή υπάρχει ένα πρόβλημα.
Παρακάτω θα δείτε κάποιους τρόπους να συζητάτε τις ανησυχίες σας με σεβασμό:
- Καταρχάς ρωτήστε αν αυτή είναι κατάλληλη στιγμή για να μιλήσετε. Σιγουρευτείτε ότι και οι δύο μπορείτε να δώσετε όλη σας την προσοχή για αρκετή ώρα, χωρίς να υπάρχουν άλλα θέματα που απαιτούν την προσοχή σας, ώστε να γίνει μια εποικοδομητική κουβέντα.
- Αποφύγετε εκφράσεις που μπορούν να ερμηνευθούν σαν κατηγόριες ή επίθεση προς τον άλλον γονέα. Πείτε μια έκφραση που θα ενθαρρύνει τη συνεργατική επίλυση του προβλήματος, όπως “έχουμε ένα πρόβλημα – χρειάζομαι τη βοήθειά σου”.
- Περιγράψτε την κατάσταση ήρεμα και αντικειμενικά, καθώς και το πώς αυτή δημιουργεί ένα πρόβλημα σε εσάς ή στο παιδί σας.
- Αποφύγετε να διακόπτετε. Καμιά φορά αυτό μπορεί να επιτευχθεί ευκολότερα εάν κρατάτε σημειώσεις την ώρα που μιλάει ο άλλος γονέας. Θα βοηθήσει επίσης να αναπτύξετε την ικανότητά σας να ανταποκρίνεστε στα πράγματα, αντί να αντιδράτε στα πράγματα.
- Προτού απαντήσετε δίνοντας τη δική σας οπτική, θέστε ερωτήσεις στον άλλον γονέα και ακούστε τις απαντήσεις του, ώστε να κατανοήσετε πλήρως την κατάσταση από την οπτική του άλλου γονέα. Όταν αυτό επιτευχθεί και από τις δύο πλευρές, είναι πολύ ευκολότερο να βρεθούν λύσεις που θα καλύπτουν και τους δύο, αλλά και το παιδί σας.
- Να θυμάστε ότι προσπαθείτε να κερδίσετε τη συνεργασία του άλλου γονέα για να λύσετε ένα πρόβλημα με τον καλύτερο δυνατό τρόπο για το παιδί σας. Εάν κατηγορείτε και επιτίθεστε, αυτό που θα κερδίσετε είναι εχθρότητα, αποξένωση και αντεπίθεση.
- Επίσης να θυμάστε ότι ο λόγος που κάνετε αυτήν την συζήτηση με σεβασμό, είναι ότι αγαπάτε το παιδί σας και εκτιμάτε μια συνεργατική σχέση γονεϊκότητας.
- Εάν νιώσετε άβολα, αμυντικά, ή παρατηρήσετε ότι θέλετε να κατηγορήσετε ή να επιτεθείτε στον άλλον γονέα, σταματήστε τη συζήτηση προτού ξεκινήσει η σύγκρουση. Πείτε κάτι σαν “χρειάζομαι χρόνο να το σκεφτώ. Θα σε καλέσω αύριο”. Έχετε στο νου σας όμως να μην εγκαταλείψετε την κουβέντα απότομα και απροειδοποίητα.
- Όταν ηρεμήσετε, συνεχίστε τη συζήτηση και ψάξτε από κοινού να βρείτε μια κοινά αποδεκτή λύση.
- Δημιουργήστε ένα πλάνο για την αντιμετώπιση του προβλήματος: ποιος θα κάνει τι, και πότε.
Τα αναφερόμενα σε αυτό το άρθρο αφορούν ζευγάρια που βρίσκονται στη διαδικασία χωρισμού, ή έχουν ήδη χωρίσει, και τα οποία είναι ικανά και πρόθυμα να εργαστούν από κοινού για το συμφέρον των παιδιών τους. Δεν είναι πάντα εφικτή μια τέτοια δουλειά, ιδίως όταν υπάρχουν ζητήματα βίας, κακοποίησης, ή εξάρτησης από ναρκωτικά ή αλκοόλ. Η ασφάλεια τόσο των παιδιών όσο και η δική σας, είναι πρώτη προτεραιότητα. Αν ισχύει κάποια από τις παραπάνω περιπτώσεις, επικοινωνήστε με τους αρμόδιους φορείς και κοινωνικές υπηρεσίες.
Διαπιστευμένη Διαμεσολαβήτρια – Δικηγόρος
Ψυχοδραματίστρια συνεργάτιδα του ΨΥΚΑΠ
www.restorative.gr
FB: Restorative Διαμεσολάβηση – Ψυχόδραμα – Επανορθωτικοί Κύκλοι
